महाराष्ट्रातील भोंडला किंवा हादगा हा नवरात्रीच्या काळात खेळला जाणारा एक पारंपरिक स्त्री समुदायाचा खेळ आहे, जो आश्विन शुद्ध प्रतिपदेपासून दसर्यापर्यंत सुरू असतो. भोंडला पश्चिम महाराष्ट्र आणि कोकणात विशेषतः लोकप्रिय आहे. नवरात्रीच्या नऊ दिवसांमध्ये, हस्त नक्षत्राचे प्रतीक असलेल्या हत्तीची प्रतिमा सजवली जाते आणि मुली त्याभोवती फेर धरतात, ज्यामुळे पृथ्वीच्या सुफलीकरणाचा उत्सव साजरा केला जातो. या खेळात, महिलांनी रंगीत हत्तींचे चित्र, फळे व फुलांच्या मण्यांनी सजवलेले मंडप तयार करणे आवश्यक आहे. भोंडला खेळताना पारंपरिक गाणी गाणे, वेगवेगळ्या घरांमध्ये खिरापतींचा आदानप्रदान करणे आणि खिरापत ओळखण्याचा कार्यक्रम असतो. हा सण मुलींसाठी विशेष आनंदाचा असतो, कारण यामध्ये त्यांना एकत्र येऊन उत्सव साजरा करण्याची संधी मिळते. भोंडला खेळताना, महिलांनी सासू-सासरे, नणंद, भावजय आणि पती-दीराबद्दल स्तुतीपर गाणी गाणे हे देखील महत्त्वाचे असते. या उत्सवात सामूहिक आनंद आणि एकत्र येण्याची भावना असते, ज्यामुळे महिलांचे सामाजिक जीवन समृद्ध होते.
महाराष्ट्रातील हादगा
Vrishali Gotkhindikar द्वारा मराठी पौराणिक कथा
वर्णन
महाराष्ट्रातील भोंडला/हादगा मुलींचा भोंडला अश्विन शुद्ध प्रतिपदे पासून दसर्या पर्यंत हादगा खेळला जातो नवरात्रीच्या काळात महाराष्ट्रात मुली संध्याकाळी भोंडला खेळतात. भोंडला हा पश्चिम महाराष्ट्रात व कोकणात प्रचलित असलेला स्त्रियांच्या सामुदायिक खेळाचा प्रकार आहे. नवरात्रीचे नऊ दिवस आणि दसऱ्याच्या दिवशी भोंडला खेळतात. काही ठिकाणी भोंडला नऊ दिवस, काही ठिकाणी सोळा दिवस खेळला जातो. नवरात्रीच्या नऊ दिवसात हस्त नक्षत्राचे प्रतीक असलेल्या हत्तीची प्रतिमा काढून मधोमध ठेवली जाते आणि तिच्याभोवती मुली फेर धरतात. पृथ्वीच्या सुफलीकरणाचा हा उत्सव मानला जातो म्हणून याचे महत्त्व विशेष आहे. भोंडला हा बहु उंडल याचा अपभ्रंश आहे असेही मानले जाते. हत्ती हा समृद्धीचे प्रतीक मानला जातो तसेच शक्तीचे प्रतीक
