प्रेमाच्या गल्लीतील एक दिवस"
वसंतवाडी हे गाव नकाशावर फारसं मोठं दिसत नसलं, तरी त्याच्या गल्ल्या आणि रस्त्यांमध्ये काही तरी वेगळंच सौंदर्य होतं. गावाचं मुळातच एक शांत, साधं वातावरण. पण या साऱ्या वातावरणात एक गल्ली मात्र सगळ्यांच्या मनात घर करून होती—ती म्हणजे "प्रेमाची गल्ली."
गल्लीत काही खास नव्हतं, तरीही ती गूढ वाटायची. जुन्या काळातल्या पडक्या वाड्यांचे, पिवळसर भिंतींचे, आणि विटलेल्या कुंड्यांचे ओळखीचे चेहरे तिथं दिसायचे. पण त्या साऱ्यात एक अढळ जागा होती रामूच्या चहाच्या टपरीची.
रामू, वय वर्ष पन्नास, मध्यम बांध्याचा, नेहमी पांढरं मळकट सदरा आणि अंगावर टाकलेला घामट टॉवेल असायचा. त्याच्या चेहऱ्यावर एक साधीशी हास्यरेषा आणि डोळ्यांत एक शांत प्रकाश होता. तो फक्त चहा विकायचा नाही, तर चहाबरोबर गावकऱ्यांच्या गोष्टी, आठवणी, आणि भावना देखील ऐकायचा.
टपरीचा कोपरा गांधीजींच्या फिकट झालेल्या फोटोने व्यापलेला होता. समोर लाकडी बाकं, मागे जुन्या कौलांची छप्पर, आणि एका बाजूला हाताने कोरलेली पाटी—"रामूचा चहा – पाच रुपयांत प्रेमाचा कप!"
सकाळी सात वाजताच रामू टपरी उघडायचा. गावातले म्हातारे, तरुण, विद्यार्थ्यांपासून भाजीवालींपर्यंत सगळे तिथं यायचे. चहासोबत गप्पांचा शिडकाव होत असे.
त्या रविवारी सकाळी, आकाश हलकं निळसर होतं. धुकं थोडंसं थांबलं होतं. रामू आपला स्टोव्ह लावून चहा उकळत होता, इतक्यात त्याच्या समोर एक जोडपं उभं राहिलं.
मुलगा – उंच, सडपातळ, डोळ्यांत विचारांचा गडदपणा. मुलगी – साधी, सुंदर, डोळ्यांत भूतकाळाचा दरवळ. तिच्या हातात एक काळी, जुनाट डायरी होती, ज्यावर फुलांच्या बारीक नक्ष्या होत्या.
"चहा होईल का?" रामूने नेहमीच्या सौम्य आवाजात विचारलं.
"हो. दोन कप." मुलाने उत्तर दिलं.
ते दोघं बाकावर बसले. आजूबाजूच्या झाडांच्या पानांतून येणाऱ्या वाऱ्याच्या गारव्याने त्या वातावरणात एक गूढ शांती निर्माण केली होती. ते काही बोलत नव्हते, पण त्यांच्या शांततेत एक प्रकारचा संवाद होत होता.
रामूने त्यांच्या चहाचे कप ठेवले आणि थोडं लांब जाऊन बसला. त्याच्या अनुभवातून त्याला हे कळून चुकलं होतं की काही वेळा लोकांना फक्त एकमेकांची सोबत लागते, शब्दांची नाही.
काही वेळाने मुलीने डायरी उघडली आणि वाचायला सुरुवात केली. मुलगा तिच्या प्रत्येक शब्दाकडे एकदम शांतपणे, पण खोल नजरांनी बघत होता.
"तुला आठवतंय का इथे आपण पहिल्यांदा भेटलो होतो?" तिनं शांतपणे विचारलं.
"हो... आणि तू चहा सांडला होता माझ्यावर," तो हसत म्हणाला.
"मग मी रडले होते... आणि तू म्हणाला होतास, 'हे प्रेमाचं पहिलं अस्तित्व आहे.'"
रामूने त्यांचं बोलणं ऐकलं. त्याच्या चेहऱ्यावर गूढ शांतता होती. तो हळूच कप धूत होता, पण त्याचं मन त्या जुन्या आठवणीत सहभागी झालं होतं.
"किती वर्ष झाली आपल्याला वेगळं होऊन?" तिनं विचारलं.
"पाच... पण आजही ही गल्ली तशीच वाटते. जणू काही काळ थांबला आहे इथे."
"म्हणूनच आलो इथे... शेवटचं."
"शेवटचं?" तो थबकला.
"हो. मी परदेशी चालले आहे. कायमची. ही डायरी तुला द्यायची होती... आपल्याला जे काही होतं, ते इथे लिहिलं आहे."
त्याने डायरी घेतली. त्या क्षणी त्या गल्लीतलं सगळं शांत झालं. झाडं, वाऱ्याचा आवाज, चहाचे उकळते बुडबुडे... सर्व काही थांबलेलं वाटलं.
रामूने त्यांच्या कपासोबत एक छोटी चिठ्ठी टेबलावर ठेवली:
"प्रेम कधीच संपू शकत नाही. ते फक्त स्वरूप बदलतं."
ते दोघं उठले. गल्लीतून निघताना ते एका जागी थांबले—जिथं पूर्वी भिंतीवर कोरलं होतं, "प्रेम म्हणजे समजूत."
मुलाने हळूच खिशातून एक छोटं पेन काढलं आणि त्या जुन्या वाक्याजवळ लिहिलं – "...आणि आठवणीत जिवंत राहणं."
ते निघून गेले. त्यांच्या पावलांचे आवाज हळूहळू दूर गेले.
रामू टपरीत परत आला. त्याने टेबलावर राहिलेली डायरी उघडली. पहिल्या पानावर लिहिलं होतं:
"प्रेमाच्या गल्लीत जे जे घडलं, ते सगळं खरं होतं—कारण तिथं कुणी 'मी' किंवा 'तू' नव्हतं... फक्त 'आपण' होतं."
त्या दिवसानंतर रामूने आपल्या टपरीचं नाव बदललं –
"प्रेमाच्या आठवणी – रामूचा चहा."
आता गावात येणारे प्रत्येकजण त्या गल्लीत थांबत. कोणी फक्त चहा प्यायला, तर कोणी जुन्या आठवणी परत जगायला.
