बारा जोतिर्लिंग भाग १२
त्र्यंबकेश्वर हे स्थळ द्वीपकल्पातील भारतातील सर्वात लांब नदी असलेल्या गोदावरी नदीच्या उगमस्थानापासून देखील ओळखले जाते.
हिंदू धर्मात गोदावरी नदी पवित्र मानली जाते.
तीर्थराज कुशावर्त हे गोदावरी नदीचे प्रतीकात्मक मूळ मानले जाते आणि हिंदूंनी ते पवित्र स्नानासाठी पूजले आहे.
त्र्यंबकेश्वर येथे काही धार्मिक पूजा केल्या जातात .
भक्तांची श्रद्धा असते की अशा पुजा येथे केल्यास त्यांचे योग्य ते फळ प्राप्त होते
या पूजा म्हणजे नारायण नागबली, कालसर्प पूजा, त्रिपिंडी श्राध्द
या सर्वांची थोडक्यात माहीती अशा प्रकारे आहे ..
नारायण नागबली या दोन पद्धती मानवाच्या अपूर्ण इच्छा पूर्ण करण्याच्या उद्देशाने केल्या जातात, म्हणूनच या दोन पद्धतींना कामयु म्हणतात.
नारायणबली आणि नागबली या वेगवेगळ्या पद्धती आहेत.
मुख्यतः पितृदोष दूर करणे हे नारायण नागबलीचे उद्दीष्ट आहे.
आणि नाग बलीचा हेतू म्हणजे सर्प दोष दूर करणे.
फक्त नारायण बली देऊ शकत नाही किंवा बलिदान देऊ शकत नाहीत, म्हणूनच या दोन्ही विधी एकाच वेळी केल्या जातात .
नारायण यांना शास्त्रानुसार पितृदोष रोखण्यासाठी नागबली कर्म करण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत.
बहुतेकदा ही कर्मे मूळच्या दुर्दैवापासून मुक्त होण्यासाठी केली जातात.
या क्रिया कशा आणि कोण करू शकतात याबद्दल संपूर्ण माहिती असणे फार महत्वाचे आहे.
ज्यांचे पालक जिवंत आहेत ते देखील ही कर्मे योग्यरित्या करू शकतात.
यज्ञोपवीत परिधान केल्यावर कुमार ब्राह्मण हे कर्म करू शकतो.
ही कर्मे मुलांच्या प्राप्तीसाठी आणि कौटुंबिक वाढीसाठी केली जातात .
जर पत्नी जिवंत नसेल तर कुटुंबे वाचवण्यासाठी पत्नीशिवाय या कृती केल्या जाऊ शकतात.
जर पत्नी गर्भवती असेल तर हे कर्म गर्भधारणेपासून पाच महिन्यांपर्यंत केले जाऊ शकते.
घरात कोणतेही शुभ कार्य असेल तर ही कर्मे वर्षभर केली जात नाहीत.
आई किंवा वडिलांच्या मृत्यूनंतरही ही कर्मे एक वर्षासाठी करण्यास निषिद्ध मानले जाते.
खालील प्रकारच्या इच्छा पूर्ण करण्यासाठी दोन्ही प्रकारच्या पद्धती केल्या जातात.
मुलांना जन्म देण्यासाठी आणि
भुतबाधेपासुन मुक्त होण्यासाठी
घरात समस्या असल्यास अशा एखाद्या पूर्वनिर्धारित घटनेमुळे (आघात, आत्महत्या, बुडणे) घरातील व्यक्तीचा मृत्यू होणे.
काळ्या जादूच्या परिणामापासून मुक्त होण्यासाठी नारायण नागबली या दोन पद्धती मानवाच्या अपूर्ण इच्छा पूर्ण करण्याच्या उद्देशाने केल्या जातात, म्हणूनच या दोन पद्धतींना कामयु म्हणतात.
भूत पिशाच्चामुळे जीवनातील अडथळा, व्यवसायातील अपयश, पैशांचा अपव्यय, कौटुंबिक आरोग्याच्या समस्या, शैक्षणिक अडथळे, लग्नाची समस्या, अपघाती मृत्यू, अनावश्यक खर्च, आरोग्याच्या समस्या येत असतात .
असे सर्व प्रकारचे शाप व विविध समस्यांपासून मुक्तता करण्यासाठी नारायण नागबली कर्म केले जाते असे मानले जाते .
हे कर्म चांगले आरोग्य, व्यवसाय आणि करिअरमध्ये यश देते आणि इच्छापुर्ती करते.
विशिष्ट दिवस आणि वेळ (मुहूर्ता) वर हा तीन दिवसांचा विधी असतो .
पहिल्या दिवशी, भाविकांनी कुशावर्तामध्ये पवित्र स्नान करण्याचा आणि दशदान (दानात दहा गोष्टी देण्या) करण्याचा संकल्प केला पाहिजे.
त्र्यंबकेश्वर मंदिरात पूजा केल्यानंतर ते गोदावरी व अहील्या नद्यांच्या संगमावर नारायण नागबली करण्यासाठी पूजा करतात.
नारायण नागबलीची पूजा 3 दिवस केली जाते
कालसर्प योग
या जगात, जेव्हा कोणताही प्राणी जन्माला येतो, तो क्षण (काळ) त्या प्राण्यांच्या संपूर्ण जीवनासाठी खूप महत्वाचा मानला जातो.
कारण ज्योतिषशास्त्राच्या सहाय्याने त्याच्या आयुष्यात वेळोवेळी होणाऱ्या शुभ-अशुभ घटना घडण्याआधी जाणून घेण्यासाठी त्या एका क्षणावर आधारित त्याच्या संपूर्ण जीवनाचे एकच खाते तयार केले जाऊ शकते.
कालसर्प योगामुळे आयुष्यात व प्रगतीत विघ्ने येतात ती दूर करणे हा कालसर्प पूजेचा मुख्य उद्देश आहे .
त्रिपींडी श्राध्द
पुर्वजांच्या आनंदासाठी, धर्माच्या नियमांनुसार, मानवी शरीर देण्याची कृती करणे म्हणजे श्राद्ध असे म्हणतात. श्राद्ध केल्याने वाडवडिलांच्या आत्म्याला समाधान मिळते.
हिंदू धर्मशास्त्रानुसार तीन प्रकारची ऋण आहेत. पितृ ऋण, कर्ज म्हणजे ऋण आणि ईश्वरी ऋण
शास्त्र आणि उपासनेनुसार एखाद्याला दैवी ऋणातून मुक्तता मिळते.
आणि श्राद्ध, पितृपूजन यासारख्या धर्मकार्यामुळे एखाद्याला वडिलोपार्जित कर्जापासून मुक्ती मिळते.
ब्राह्मण हे यज्ञ, श्राद्ध, तर्पण करण्यासाठी वचनबद्ध आहेत.
मृत व्यक्तीच्या आठवणीच्या दिवसाव्यतिरिक्त ही पद्धत दररोज केली जाऊ शकते.
त्रिपिंडी श्राद्ध शुक्ल किंवा कृष्ण पक्ष पंचमी, अष्टमी, एकादशी, त्रयोदशी, चतुर्दशी आणि अमावस यापैकी कोणत्याही दिवशी केले जाऊ शकते .
सामान्यत: 18 सप्टेंबर ते 15 नोव्हेंबर या काळात सूर्य कन्या राशीत असतो .
या दिवसांमध्ये, पूर्वज पृथ्वीवर येतात.
म्हणूनच त्रिपींडी श्राद्ध करण्यासाठी हा काल उत्तम असतो .
त्रिपिंडी श्राद्ध त्र्यंबकेश्वरमध्ये केले जाते .
आणि केवळ त्र्यंबकेश्वरमध्ये ही पद्धत वर्षाच्या कोणत्याही दिवशी करता येते.
पती-पत्नीपासून, विधवा, अविवाहित व्यक्ती आपल्या कुटुंबाच्या हीतासाठी हे श्राध्द करू शकतात.
हिंदू धर्मशास्त्रानुसार लग्न झाल्यावर जर स्त्री दुसर्‍या घरात गेली तर ती तिच्या आई-वडिलांच्या जीवाचे रक्षण करण्यासाठी त्रिपींडी श्राद्ध करू शकत नाही,पण ती तिच्या सासरच्या वडिलांसाठी त्रिपिंडी श्रद्धा करू शकते.
धर्मशास्त्रात वर्णन केलेल्या पद्धतीनुसार ही पद्धत असावी.
अशी अपेक्षा आहे की साधक आणि ईश्वर यांच्या कार्यपद्धतीवर पूर्ण श्रद्धा असणे आवश्यक आहे,तरच त्याला पद्धतीचा चांगला परिणाम मिळतो.
क्रमशः
